Is prijs een vies woord?

Voor consumenten speelt de prijs vaak een belangrijke rol bij het doen van grote aankopen. In aanbestedingsland lijkt prijs steeds meer een vies woord te worden. Gunning op basis van prijs zou leiden tot ‘vechtcontracten’ en een ‘race naar de bodem’.

Bij het aanbesteden van werken lijkt een methodiek in zwang te raken waarbij prijs geen enkele rol speelt bij de keuze van de aanbestedende dienst voor een inschrijving. Gunning vindt bijvoorbeeld plaats op basis van de beoordeling van een plan van aanpak en een voorgesteld projectteam. Hoe komt de prijs dan tot stand, zult u zich misschien afvragen? Daar komen de aanbestedende dienst en de aannemer ná gunning wel uit.

In mijn ogen schiet de afkeer van prijs als (onderdeel van het) gunningscriterium door. Hoe dan ook; de hiervoor beschreven methodiek is in strijd met de Europese aanbestedingsregels. Gunning moet plaatsvinden op basis van de ‘economisch meest voordeling inschrijving’. De aanbestedende dienst heeft daarbij de keuze uit drie verschillende gunningscriteria: (i) de beste prijs-kwaliteitverhouding, (ii) de laagste kosten berekend op basis van kosteneffectiviteit of (iii) de laagste prijs. Voor welk gunningscriterium de aanbestedende dienst ook kiest, prijs moet daarin altijd een plaats krijgen. In overweging 90 van de aanbestedingsrichtlijn voor klassieke overheden (Richtlijn 2014/24/EU) valt te lezen:

“Uitdrukkelijk moet worden bepaald dat bij het vaststellen van de economisch meest voordelige inschrijving de beste prijs-kwaliteitsverhouding bepalend is; deze moet altijd een prijs- of kostenelement bevatten.”

En iets verderop, in overweging 92:

“Om te kunnen bepalen welke inschrijving de economisch voordeligste is, mag het besluit tot gunning van de opdracht niet uitsluitend gebaseerd zijn op andere dan kostengerelateerde criteria.”

Aanbestedende diensten die de invloed van prijs op de gunning van een opdracht willen beperken, kunnen eventueel de prijs vaststellen op een vast bedrag en de concurrentie laten plaatsvinden op basis van kwaliteit. Dat mag volgens de Europese wetgever. De prijs volledig buiten beschouwing laten bij het beoordelen van inschrijvingen is echter geen optie.