Aanbestedende diensten en speciale-sectorbedrijven (hierna: aanbesteders) zijn verplicht ervoor te zorgen dat een overheidsopdracht wordt uitgevoerd in overeenstemming met de voorwaarden op basis waarvan gunning heeft plaatsgevonden. Het wijzigen van een overheidsopdracht en de voorwaarden waaronder deze moet worden uitgevoerd, is beperkt mogelijk. In dit artikel komen de daarvoor geldende regels aan bod.
Dit artikel betreft in de eerste plaats aanbestedingen waarop deel 2, deel 2a en deel 3 van de Aanbestedingswet van toepassing is (in de volksmond ‘Europese aanbestedingen’). De besproken uitgangspunten gelden ook voor nationale en meervoudig onderhandse procedures. De hierna te bespreken regels in deel 2 van de Aanbestedingswet zijn hierop analoog toe te passen.
De hoofdregel voor het wijzigen van een overheidsopdracht is neergelegd in artikel 2.163a van de Aanbestedingswet. Dit artikel bepaalt dat een overheidsopdracht alleen na een nieuwe aanbestedingsprocedure kan worden gewijzigd.
In de artikelen 2.163b tot en met 2.163f van de Aanbestedingswet zijn uitzonderingen op deze hoofdregel opgenomen. Deze uitzonderingen komen hierna achtereenvolgens aan de orde.
Artikel 2.163b van de Aanbestedingswet bevat een regeling voor kleine wijzigingen. Op grond van deze bepaling kan een overheidsopdracht zonder nieuwe aanbestedingsprocedure worden gewijzigd, als:
Herzieningsclausules, waaronder indexeringsclausules en opties, kunnen bijdragen aan de flexibiliteit van een overheidsopdracht en bieden aanbesteders de mogelijkheid in te spelen op veranderende omstandigheden. Het doorvoeren van wijzigingen in een overheidsopdracht op basis van een herzieningsclausule is op grond van artikel 2.163c lid 1 van de Aanbestedingswet toegestaan, mits deze herzieningsclausule op duidelijke, nauwkeurige en ondubbelzinnige wijze is geformuleerd. De eisen aan herzieningsclausules zijn uitgewerkt in het tweede lid van artikel 2.163c van de Aanbestedingswet. Hierin is bepaald dat een herzieningsclausule
Artikel 2.163c van de Aanbestedingswet stelt geen eisen aan de geldelijke waarde van de wijziging.
Soms heeft een aanbesteder behoefte aan aanvullende werken, leveringen of diensten. Als de overheidsopdracht niet voorziet in een duidelijke, nauwkeurige en ondubbelzinnige opties (zie hiervoor), kan artikel 2.163d van de Aanbestedingswet een oplossing bieden. Dit artikel bepaalt dat een overheidsopdracht zonder nieuwe aanbestedingsprocedure kan worden gewijzigd, als:
Van een wijziging die de aanschaf van aanvullende werken, diensten of leveringen inhoudt moet door middel van TenderNed een aankondiging worden geplaatst (art. 2.163d lid 5 en lid 6 Aw).
Een aanbesteder kan de artikel 2.163d van de Aanbestedingswet opgenomen regeling voor aanvullende werken, diensten of leveringen meerdere keren toepassen, maar opeenvolgende wijzigingen zijn niet toegestaan, als de aanbesteder daarbij het oogmerk heeft zich te onttrekken aan de aanbestedingsplicht (art. 2.163d lid 4 Aw).
Een aanbesteder kan bij de uitvoering van een overheidsopdracht worden geconfronteerd met omstandigheden die bij de voorbereiding van de aanbestedingsprocedure niet waren voorzien en tot wijziging van de overheidsopdracht nopen. In dat geval kan de aanbesteder een beroep doen op artikel 2.163e van de Aanbestedingswet, mits:
Van een wijziging die het gevolg is van onvoorziene omstandigheden moet door middel van TenderNed een aankondiging worden geplaatst (art. 2.163e lid 2 jo. art. 2.163d lid 5 en lid 6 Aw).
Een aanbesteder kan de artikel 2.163e van de Aanbestedingswet opgenomen regeling voor wijzigingen als gevolg van onvoorziene omstandigheden meerdere keren toepassen, maar opeenvolgende wijzigingen zijn niet toegestaan, als de aanbesteder daarbij het oogmerk heeft zich te onttrekken aan de aanbestedingsplicht (art. 2.163e lid 2 jo. art. 2.163d lid 4 Aw).
Vervanging van de opdrachtnemer gedurende de uitvoering van de overheidsopdracht is op grond van artikel 2.163f van de Aanbestedingswet in twee gevallen toegestaan:
Als een beroep op een van de hiervoor besproken gronden niet mogelijk is, omdat niet alle voorwaarden zijn vervuld, is wijziging van een overheidsopdracht zonder nieuwe aanbestedingsprocedure op grond van artikel 2.163g lid 1 van de Aanbestedingswet toegestaan, als de wijziging niet ‘wezenlijk’ is.
Een wijziging is in ieder geval ‘wezenlijk’, als (art. 2.163g lid 3 Aw):
Wilt u meer weten over het wijzigen van overheidsopdrachten of advies over een (voorgenomen) wijziging? Neem dan vrijblijvend contact op met Van Heeswijck Aanbestedingsadvocaat.
Arthur van Heeswijck schrijft regelmatig blogs over aanbestedingsrecht. Hieronder vindt u een blog die gerelateerd is aan het wijzigen van opdrachten: