Is sprake van abnormaal lage inschrijving bij prijsverschil van 400%?

Als een inschrijving in verhouding tot de opdracht abnormaal laag is, kan de aanbesteder de betreffende inschrijver verzoeken zijn prijs toe te lichten. De aanbesteder kan de inschrijving alleen afwijzen, als de lage prijs niet met voldoende bewijsmateriaal is onderbouwd. Maar wat is ‘abnormaal laag’?

Een recente uitspraak van de voorzieningenrechter van de Rechtbank Rotterdam bevestigt dat dit erg afhankelijk is van de omstandigheden van het geval. Feiten spreken lang niet altijd voor zich.

Prijsverschil van 400% enkel indicatie voor abnormaal lage inschrijving

De zaak gaat over een Europese openbare aanbestedingsprocedure voor de inhuur van externe medewerkers. Het gunningscriterium was de economisch meest voordelige inschrijving op basis de beste prijs-kwaliteitverhouding. Prijs woog voor 30% mee, kwaliteit voor 70%.

Een van de inschrijvers wilde zich blijkbaar onderscheiden op prijs. Daar slaagde hij in. Zijn inschrijfprijs lag ongeveer 400% beneden de gemiddelde inschrijfprijs. Dit had gevolgen voor de uitkomst van de aanbestedingsprocedure. De aanbesteder hanteerde een relatief beoordelingssysteem. Dit houdt kort gezegd in dat de score van de ene inschrijver afhankelijk is van de inschrijving van een andere inschrijver. Doordat een van de inschrijvers met zijn prijs was gedoken, kwam niet de klagende inschrijver, maar een derde als winnaar uit de bus. Daar had een afgewezen inschrijver moeite mee. Hij vond dat de inschrijver die met zijn prijs was gedoken van deelname aan de aanbesteding had moeten worden uitgesloten. In dat geval zou de klagende inschrijver de winnaar zijn.

De rechter is niet erg onder de indruk van het grote prijsverschil tussen de lage inschrijving en de gemiddelde inschrijfprijs. Hij overweegt dat een prijsverschil van 400% een indicatie kan zijn dat sprake is van een abnormaal lage prijs. Maar zeker is dit niet. Er moet onder meer rekening worden gehouden met de aard van de opdracht.

In dit specifieke geval had de aanbesteder de betrokken inschrijver gevraagd zijn prijs toe te lichten. Hij was op basis van de verstrekte gegevens tot de conclusie gekomen dat de inschrijving verklaarbaar en reëel was. De klagende inschrijver heeft naar het oordeel van de rechter in onvoldoende mate onderbouwd waarom de inschrijfprijs van de betrokken inschrijver toch abnormaal laag is. De rechter mist vooral een rekenkundige onderbouwing van de afgewezen inschrijver. Waarom was een lagere prijs in zijn ogen niet mogelijk? De rechter wijst het bezwaar van de afgewezen inschrijver af.

Afwijzing abnormaal lage inschrijving bevoegdheid of verplichting

Daar eindigt het vonnis niet. Zelfs wanneer de inschrijfprijs van de betrokken inschrijver abnormaal laag was, dan nog hoefde de aanbesteder die inschrijving niet af te wijzen, aldus de rechter.

Dat is naar mijn mening slechts ten dele waar. Sinds de wijziging van de Aanbestedingswet per 1 juli 2016 is de aanbesteder verplicht een inschrijving af te wijzen, als hij heeft vastgesteld dat de prijs abnormaal laag is, doordat niet is voldaan aan verplichtingen of het gebied milieu- sociaal of arbeidsrecht (art. 2.116 lid 5). In andere gevallen is de aanbesteder nog wel bevoegd, maar niet verplicht een abnormaal lage inschrijving af te wijzen.